Nền văn chương khôn ngoan | |
Tác giả: | Fx. Vũ Phan Long |
Ký hiệu tác giả: |
VU-L |
DDC: | 224 - Các sách Giáo huấn |
Ngôn ngữ: | Việt |
Số cuốn: | 23 |
Hiện trạng các bản sách
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Chương 1: NỀN VĂN CHƯƠNG KHÔN NGOAN | 9 |
1. Phải chăng đây là một khối sách không ngoan? | 9 |
2. Tại sạo lại gọi đây là một khối các sách khôn ngoan? | 12 |
3. Các đặc tính của nền văn chương khôn ngoan? | 17 |
4. Các thể văn | 18 |
5. Các chất liệu minh triết khoài khối sách khôn ngoan. | 25 |
Chương 2: SÁCH CHÂM NGÔN | 29 |
I. GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT | 29 |
1. Bối cảnh | 29 |
2. Cấu trúc | 30 |
3. Vai trò của vua Salomôn | 31 |
4. Từ việc tạo ra một châm ngôn đến chỗ hình thành một tuyển tập | 34 |
5. Một ví dụ: Cn 10, 28 -- 11, 7 | 37 |
6. Các đề tài được đề cập đến. | 40 |
II. ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NỀN MINH TRIẾT NGOẠI QUỐC | 46 |
1. Cn 22, 17 -- 23, 14 và Amenêmôpê | 46 |
2. Lời cầu nguyện của Agua (Cn 30, 7 - 9) | 50 |
3. Những lời mẹ dạy Lơmuên (Cn 31, 1 -9) | 54 |
4. Kết luận | 57 |
III. MỞ ĐẦU (Cn 1 --- 9) | 58 |
1. Các đặc điểm của mở đầu. | 58 |
2. Diễn tử của đức khôn ngoan ở Cn 8. | 60 |
a) Kết cấu của bản văn | 60 |
b) Đức khôn ngoan là ai? | 65 |
c) Tại sao đức khôn ngoan lại biện minh như thế? | 68 |
3. Bữa tiệc của Đức khôn ngoan (Cn 9, 1-6) | 70 |
a) Lời mời của Đức khôn ngoan | 70 |
b) Ý nghĩa của dụ ngôn. | 72 |
IV. CHÂN DUNG NGƯỜI VỢ ĐẢM ĐANG (Cn 31, 10 - 31) | 73 |
1. Các phụ nữ trong Cựu ước | 73 |
2. Người vợ đảm đang trong Cn 31, 1-31 | 73 |
a) Ca tụng một phụ nữ | 76 |
b) Các lý do ca tụng | 78 |
c) Chân dung này bổ túc cho phần mở đầu (Cn 1 -- 9). V. KẾT LUẬN | 80 |
CHƯƠNG 3: SÁCH GIÓP | 81 |
I. GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT | 81 |
1. Gióp là ai? | 81 |
2. Đề tài trung tâm | 82 |
3. Sự đau khổ trong Cựu ước | 83 |
4. Trong nền minh triết ngoại quốc | 85 |
5. Bố cục của sách Gióp | 87 |
6. Thể văn | 92 |
II. LỜI MỞ ĐẦU (G, 1 -- 2) | 94 |
1. Nhân đức của Gióp (G 1, 1 - 5) | 95 |
2. Hội đồng của Thiên Chúa (G 1, 6 - 12) | 96 |
3. Thử thách cho Gióp ( G 1, 13 - 22) | 96 |
4. Hội đồng của Thiên Chúa họp lần nữa (G 2, 1 - 7a) | 97 |
5. Thử thách mới cho Gióp (G 2, 7b - 10) | 98 |
6. Các bạn đến thăm (G 2, 11 - 13) | 99 |
III. ĐỘC THOẠI MỞ ĐẦU CỦA GIÓP (G 3) | 100 |
1. Gióp nguyền rủa ngày của ông (G 3, 1- 10) | 101 |
2. Sao tôi không chết đi lúc vừa mới chào đời? (G 3, 11, 19). | 103 |
3. Sao lại ban ánh sáng cho kẻ khốn cùng? (G 3, 20 - 26). | 104 |
IV. ÊLIPHÁT LÊN TIỂNG (G 4 -- 5) VÀ GIÓP TRẢ LÀOI (G 6 -- 7). | 104 |
1. Diễn từ của Êliphát | 105 |
2. Lời đáp của Gióp | 106 |
a. G 6, 2-7.8-13 | 106 |
b. G 6, 14 - 20. 21 - 30 | 107 |
c. G 7, 1 - 6. 7 - 21 | 108 |
V. HAI DIỄN TỪ KHÁC GIÓP THƯA VỚI THIÊN CHÚA (G 10, 13 - 20; 14, 13 - 22). | 110 |
1. Ngài luôn có hậu ý (G 10, 13) | 110 |
a. G 10, 3-7 | 111 |
b. G 10, 8-14 | 111 |
c. G 10, 15-17 | 112 |
d. G 10, 18-22 | 112 |
2. "Giả như Ngài dấu con trong âm phủ" (G13, 14) | 113 |
a. G 12, 2--13, 19. | 113 |
b. G 13, 20 -- 14, 22. | 114 |
VI. NIỀM HY VỌNG TÁI HIỆN (G 16, 18-22; 17, 3; 19, 25-27. | 116 |
1. Nhân chứng của tôi (G16, 19). | 116 |
2. Ngài bảo đảm cho con (G 17, 3) | 118 |
3. Tôi sẽ được nhìn ngắm Người (G 19, 26) | 119 |
VII. SỰ KHÔNG NGOAN ĐANG CƯ NGỤ Ở ĐÂU? (G 28) | 122 |
1. Các kỳ công về kỹ thuật: một thất bại (G 28, 1-12) | 124 |
2. Người ta không mua được sự không ngoan (G 28, 13 - 20) | 125 |
3. Một mình Thiên Chúa biết sự khôn ngoan và mạc khải ra cho loài người (G 28, 21-28) | 125 |
VIII. LỜI BIỆN HỘ KẾT THÚC CỦA GIÓP (29 -- 31) | 126 |
1. Hạnh phúc ngày trước (G 29) | 127 |
2. Tình trạng khốn cùng hiện nay (G 30) | 127 |
3. Gióp thề rằng ông vô tội (G 31) | 129 |
IX. ĐỨC CHÚA TRẢ LỜI (G 38, 1 -- 42, 6). | 132 |
1. Diễn từ đầu tiên của Đức Chúa (G 38, 1 -- 40, 2) | 132 |
2. Câu trả lời đầu tiên của Gióp (G 40, 4-5) | 135 |
3. Diễn từ thứ hai của Đức Chúa (G 40, 6 -- 41, 26) | 135 |
4. Câu trản lời cuối cùng của Gióp (G 42, 1-6) | 136 |
X. KẾT (G 42, 7 - 17) | 139 |
1. Giao hòa với các bạn (G 42, 7-9) | 139 |
2. Đức Chúa tái phục hồi cho Gióp (G 42, 10 - 17). | 140 |
XI. KẾT LUẬN | 141 |
1. Một bản văn khôn ngoan | 141 |
2. Đối với chúng ta hôm nay | 143 |
3. Trong ánh sáng Đức Kitô. | 147 |
CHƯƠNG 4: SÁCH GIẢNG VIÊN | 151 |
I. GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT | 152 |
1. Tác giả | 152 |
2. Môi trường và thời gian sáng tác | 153 |
3. Việc soạn thảo và tính thống nhất của tác phẩm | 155 |
4. Cấu trúc | 157 |
5. Thể văn và giọng văn | 157 |
6. Thần học của tác phẩm | 160 |
(1) Tất cả chỉ là phù vân | 160 |
(2) Niềm vui | 162 |
(3) Thiên Chúa và việc kính sợ Thiên Chúa | 164 |
7. Kết luận | 168 |
II. SỰ BẮT ĐẦU LẠI THƯỜNG HẰNG (Gv 1,4-11) | 169 |
1. Gv 1,4-7 | 169 |
2. Gv 1, 8-11 | 173 |
III. THỜI GIAN CỦA CON NGƯỜI VÀ THỜI GIAN CỦA THIÊN CHÚA (Gv 3, 1-15) | 179 |
1. Mọi sự đều có lúc (Gv 3,1) | 179 |
2. Mười bốn cặp hành động (Gv 3,2-8) | 180 |
3. Các suy tư của Gv (Gv 3,9-14) | 186 |
IV. TÔN GIÁO THEO Gv (Gv 4,17-5,6) | 189 |
1. Các hy lễ (Gv 4,17) | 190 |
2. Cầu nguyện (Gv 5,1-2) | 192 |
3. Lời khấn ( Gv 5, 3-4) | 194 |
4. Chữa mình bằng một lời nói dối ( Gv 5,5-6) | 195 |
V. VÀO THỜI THANH XUÂN CỦA NGƯƠI (Gv 11,7-12,8) | 197 |
1. Dẫn nhập:"Êm dịu thay ánh sáng" (Gv 11,7-8) | 197 |
2. Lời khuyên thứ nhất (Gv 11,9-10) | 199 |
3. Lời khuyên thứ hai ( Gv 12,1-8) | 202 |
VI. KẾT LUẬN | 214 |
CHƯƠNG 5: SÁCH HUẤN CA | 215 |
I. GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT | 215 |
1. Các bản văn | 215 |
A. Các bản văn Hípri | 215 |
(1) Các bản văn của cái kho ở Cairô | 216 |
(2) Các mảnh tìm được ở Qumrân | 218 |
(3) Thủ bản Masada | 218 |
Kết luận | 219 |
B. Các bản văn Hy Lạp | 219 |
C. Các bản văn La-tinh | 220 |
(1) Vetus Latina-Vulgata | 220 |
(2) Một bản dịch La-tinh khác | 221 |
D. Các bản văn Xyri | 221 |
(1) Bản Peshitta | 221 |
(2) Bản Lục Trụ Xyri | 222 |
Kết luận | 222 |
2. Tác giả và Thời gian sáng tác | 223 |
3. Bố cục và Các chặng soạn thảo | 225 |
4. Sứ điệp | 227 |
(1) Sự Khôn ngoan và hiền nhân | 227 |
(2) Sự kính sợ Đức Chúa | 228 |
(3) Lề Luật | 229 |
(4) Việc phụng tự và cầu nguyện | 230 |
(5) Lịch sử thánh | 232 |
(6) Nếp sống trong xã hội | 233 |
5. Hai vấn đề còn đang bỏ ngỏ | 234 |
a) Thư Quy Kinh Thánh | 234 |
b) Vấn đề Linh hứng | 237 |
II. NGUỒN GỐC CỦA ĐỨC KHÔN NGOAN VÀ SỰ KÍNH SỢ ĐỨC CHÚA (Hc 1,1-20) | 239 |
1. Đức khôn ngoan đến từ Thiên Chúa (Hc 1,1-10) | 240 |
2. Lòng kính sợ Đức Chúa và Đức khôn ngoan (Hc 6,32-37) | 245 |
III. CUỘC ĐI TÌM ĐỨC KHÔN NGOAN ( Hc 6,18-37) | 252 |
1. Vất vả để đạt được Đức khôn ngoan (Hc 6, 18-22) | 252 |
2. Vui lòng chấp nhận việc giáo dục (Hc 6,23-31) | 253 |
3. Nếu con muốn…(Hc 6,32-37) | 257 |
IV. SỰ KHÔN NGOAN CỦA MỘT NGƯỜI NGHÈO (Hc 10, 19-11,6) | 259 |
1. Tiêu chí đúng của trật tự xã hội: lòng kính sợ Đức Chúa ( Hc 10,20-29) | 260 |
2. Làm thế nào phê phán người khác (Hc 10,30-11,6) | 263 |
V. TỰ DO CÓ TRÁCH NHIỆM VÀ LÒNG THƯƠNG XÓT CỦA ĐỨC CHÚA (Hc 15,11-18,14) | 267 |
1. Tự do và thưởng phạt (Hc 15,11-16,14) | 267 |
2. Trách nhiệm của con người và lòng thương xót của Đức Chúa (Hc 16,17-18,14) | 269 |
a) Con người trong công cuộc tạo dựng (Hc 16,26-17,14) | 269 |
b) Hoán cải và lòng thương xót (Hc 17,15-18,14) | 274 |
VI. CẦU NGUYỆN ĐỂ LÀM CHỦ MIỆNG LƯỠI VÀ CÁC DỤC VỌNG (Hc 22,27-23,6) | 277 |
1. Làm chủ miệng lưỡi (Hc 24,1-34) | 278 |
2. Làm chủ tính dục (Hc 23,2-6) | 280 |
3. Cầu nguyện và giáo huấn | 281 |
VII. CA NGỢI ĐỨC KHÔN NGOAN (Hc 24,1-34) | 282 |
1. Bài diễn từ của Đức khôn ngoan (Hc 24,1-22) | 283 |
a) Nơi mà Đức khôn ngoan sẽ lên tiếng (Hc 24,1-2) | 283 |
b) Bài diễn từ của Đức khôn ngoan (Hc 24,3-22) | 284 |
2. Ben Sira giải thích bài diễn từ (Hc 24,23-29) | 290 |
3. Vai trò của Ben Sira | 295 |
VIII. GIÚP ĐỠ NGƯỜI THÂN CẬN VỀ TIỀN BẠC (Hc 29,1-20) | 297 |
1, Cho vay, và hoàn trả (Hc 29,1-7) | 298 |
2. Bố thí, một việc công chính không rủi ro (Hc 29,8-13) | 300 |
3. Bảo lãnh? Vâng, nhưng… ( Hc 29,14-20) | 302 |
4. Một vài nhận định | 304 |
IX. CÁCH ỨNG XỬ KHI DỰ MỘT BỮA TIỆC (Hc 32,1-13) | 305 |
1. Vị chủ tọa (Hc 32,1-2) | 306 |
2. Những người cao tuổi (Hc 32,3-6) | 307 |
3. Những người trẻ (Hc 32,7-10) | 308 |
4. Những lời khuyên cuối cùng (Hc 32,11-13) | 309 |
X. VINH QUANG CỦA ĐỨC CHÚA TRONG THẾ GIỚI VÀ TRONG LỊCH SỬ (Hc 42,15-50,24) | 309 |
1. Vinh quang của Đức Chúa trong thế giới (Hc 42,15-43,33) | 310 |
a) Dẫn nhập (Hc 42,15-25) | 310 |
b) Nhắc đến thế giới (Hc 43,1-26) | 311 |
c) Kết luận (Hc 44,1-50,24) | 313 |
2. Ca ngợi các bậc tổ tiên (Hc 44,1-50,24) | 313 |
a) Mở đầu (Hc 44,1-15) | 314 |
b) Thời các giao ước và thời ban Lề Luật (Hc 44,17-45,26) | 315 |
c) Thời các ngôn sứ và các vua (Hc 46,1-49,10) | 317 |
d) Cuộc tái thiết Giêrusalem và Đền Thờ (Hc 49,11-50,24) | 321 |
XI. KẾT LUẬN | 324 |
CHƯƠNG 6: SÁCH KHÔN NGOAN | 327 |
I. GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT | 327 |
1. Bản văn | 328 |
a) Bản Hy Lạp | 328 |
b) Bản La-tinh | 328 |
c) Các bản dịch khác | 328 |
2. Ngôn ngữ gốc | 329 |
3. Tác giả | 329 |
4. Nơi chốn và Thời gian sáng tác | 330 |
5. Bố cục | 331 |
II. MỞ ĐẦU (Kn 1,1-6,25) | 333 |
1. Nói với các nhà lãnh đạo tương lai | 334 |
2. Kẻ vô đạo và người công chính | 337 |
3. Tạo dựng và bất tử - Chết và tội lỗi | 340 |
4. Cuộc sống đầy nghịch lý của những người công chính | 341 |
5. Cánh chung học và sách Khôn ngoan | 342 |
a) Những công chính ở thế giới bên kia | 343 |
b) Những kẻ vô đạo bên kia cái chết | 343 |
c) Cuộc viếng thăm, cuộc điều tra, tính sổ | 344 |
d) Cuộ chiến vũ hoàn chung kết | 345 |
III. CA NGỢI ĐỨC KHÔN NGOAN (Kn ch.7-8) VÀ LỜI CẦU XIN (Kn ch.9) | 347 |
1. Bố cục của Kn 7-9 | 347 |
2. Đức khôn ngoan là gì đối với vị hiền nhân (Kn 7,1-21; 8,2-21) | 349 |
a) Thời gian đào tạo (Kn 7,1-21) | 350 |
b) Thời kỳ kết hôn (Kn 8,2-21) | 352 |
3. Chính Đức khôn ngoan là gì (Kn 7,22-8,1) | 355 |
a) Thần Khí cư ngụ nơi Đức khôn ngoan (Kn 7,22-24) | 355 |
b) Đức khôn ngoan đến từ Thiên Chúa (Kn 7,25-26) | 357 |
c) Hoạt động của Đức khôn ngoan (Kn 7,27-8,1) | 358 |
4. Lời cầu xin để được nhận Đức khôn ngoan (Kn 9,1-18) | 360 |
a) Sứ mạng của mọi người và ân ban Đức khôn ngoan (Kn 9,1-6) | 361 |
b) Ơn gọi cá nhân và ân ban Đức khôn ngoan (Kn 9,7-12) | 362 |
c) Sự yếu đuối của con người và ân ban Đức khôn ngoan (Kn 9, 13-18) | 364 |
IV. CÁC CÔNG TRÌNH CỦA ĐỨC KHÔN NGOAN TRONG LỊCH SỬ (Kn ch. 10-19) | 366 |
1. Đức khôn ngoan và các Tổ Phụ (Kn ch. 10) | 368 |
2. Thánh ca tưởng niệm cuộc Xuất Hành ( Kn 10,20-19,9) | 369 |
3. Thiên Chúa yêu thương loài người (Kn 11,15-12,27) | 371 |
a) Cách thức Thiên Chúa trừng phạt (Kn 11,15-12,27) | 371 |
b) Phê bình các thứ ngoại giáo (Kn ch. 13-15) | 376 |
4. Bản tường thuật các biến cố Xuất Hành (Kn 11,4;ch.16-19) | 378 |
V. KẾT LUẬN | 381 |
CHƯƠNG 7: KẾT LUẬN VỀ NỀN VĂN CHƯƠNG KHÔN NGOAN | 385 |
1. Văn chương và sư điệp | 385 |
2. Các bản văn Hipri và Hy Lạp | 386 |
3. Thế giới Sêmít và nền văn minh Hy Lạp | 387 |
4. Cái phổ quát và cái đặc thù | 388 |
5. Đức tin của các hiền nhân | 389 |
6. Tạo dựng và lịch sử | 391 |
7. Đời sống luân lý và thưởng phạt | 393 |
8. Và Đức khôn ngoan là ai? | 396 |
SÁCH THAM KHẢO | 401 |